Służba Zwycięstwu Polski (SZP)

Służba Zwycięstwu Polski (SZP) – konspiracyjna organizacja polityczno-wojskowa, utworzona 27 IX 1939 w Warszawie (tuż przed kapitulacją miasta) przez grupę wyższych oficerów WP na podstawie upoważnienia Naczelnego Wodza marszałka E. Rydza-Śmigłego i w uzgodnieniu z dowódcą Armii „Warszawa” gen. J. Rómmlem oraz komisarzem cywilnym obrony stolicy S. Starzyńskim. SZP dążyła do podporządkowania wojskowej i społeczno-politycznej działalności konspiracyjnej w Polsce jednemu ośrodkowi dyspozycyjnemu, kierowanemu przez dowództwo wojskowe. Do XII 1939 utworzono podstawowe ogniwa organizacji, powstało Dowództwo Główne (oddziały: I organizacyjno-personalny, II studiów nad okupacją, kontrolno-finansowy, sekretariat Rady Głównej Obrony Narodowej, IIIa wywiadu i kontrwywiadu, IIIb operacyjno-wyszkoleniowy, IV kwatermistrzowski, V łączności) z Główną Radą Polityczną (Rada Główna Obrony Narodowej) jako organem opiniodawczym i doradczym reprezentującym partie polityczne (PPS-WRN, SL i SN); przewodniczący (komisarz główny) Głównej Rady Politycznej był równocześnie II zastępcą dowódcy głównego oraz szefem oddziału II Dowództwa Głównego SZP; zorganizowano dowództwa wojewódzkie z radami politycznymi (m.in. w: Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Warszawie) oraz część powiatowych; dowódca główny: gen. M. Karaszewicz-Tokarzewski („Torwid”), jego zastępca i szef sztabu pułkownik S. Rowecki („Grot”, „Rakoń”), komisarz cywilny: M. Niedziałkowski („Mek”), przewodniczący Rady Głównej Politycznej: K. Pużak („Bazyli”).

SZP prowadziła: przygotowanie do walki z najeźdźcami, szkolenie kadr wojskowych, propagandę przeciwdziałającą nastrojom klęski po kampanii wrześniowej (organy prasowe: „Biuletyn Informacyjny”, „Wiadomości Polskie”) i wywiad; organizowała sabotaż i łączność kurierską z władzami RP na uchodźstwie. W XII 1939 liczyła ponad 20 tysięcy ludzi; SZP podporządkowała się m.in. Organizacja Orła Białego. W I 1940, po przekazaniu do kraju instrukcji w sprawie tworzenia Związku Walki Zbrojnej (ZWZ; powołanego XI 1939), SZP przekształcono w ZWZ.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.

Drukuj
In order to properly print this page, please use dedicated print button.