urząd prezydenta państwa pol. przeniesiony 17 IX 1939 za granicę w warunkach agresji niem. i sow. oraz okupacji kraju; po odmowie prawa przyjazdu do Francji i internowaniu w Rumunii prez. RP I. Mościcki, zgodnie z artykułami 13. i 24. Konstytucji kwietniowej, pocz. mianował swym następcą gen. B. Wieniawę-Długoszowskiego i przekazał mu urząd; protesty pol. polityków i nacisk władz fr. spowodowały zmianę decyzji, 30 IX urząd prez. RP objął W. Raczkiewicz; XII 1939 na podstawie oświadczenia prezydenta i porozumienia z premierem ograniczono prerogatywy głowy państwa (tzw. umowa paryska) wynikające z artykułu 13. Konstytucji kwietniowej (m.in. wyznaczenie na czas wojny następcy prezydenta, mianowanie i odwoływanie: premiera, nacz. wodza, generalnego inspektora sił zbrojnych, prezesa Sądu Najwyższego); najistotniejsze decyzje prezydent był zobowiązany odtąd podejmować w porozumieniu z premierem; do VII 1945 urząd prezydenta uznawały władze mocarstw alianckich i in. państw; siedziby: Paryż, Angers (od XI 1939), Londyn (od VI 1940); po śmierci Raczkiewicza urząd objął A. Zaleski, od 1954, po zerwaniu porozumienia (aktu zjednoczenia nar.) między obozem prezydencko-rządowym a opozycją, większość stronnictw polit. na uchodźstwie uznawała Radę Trzech; 1972, po śmierci Zaleskiego większość ugrupowań i środowisk polit. zaakceptowała powołanie na urząd prez. RP S. Ostrowskiego, którego następcami byli: E. Raczyński (1979–86, złożył urząd po upływie kadencji), K. Sabbat (zm. 1989), R. Kaczorowski (XII 1990 przekazał insygnia władzy prezydenckiej nowo wybranemu prez. RP L. Wałęsie).

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.