Masada – ruiny starożytnej twierdzy w południowo-wschodnim Izraelu, na południu Judei, na wzgórzu (wysokość: ok. 450 m) w pobliżu wybrzeża Morza Martwego. Pierwsze umocnienia pochodzą z II w. p.n.e.; zostały rozbudowane i ufortyfikowane w latach 37–31 p.n.e. przez Heroda I Wielkiego. Po jego śmierci obsadzone przez rzymski garnizon. Po wybuchu żydowskiego powstania w 66 r. twierdza, zdobyta przez zelotów pod dowództwem Eleazara Ben Jaira, stała się schronieniem dla żydowskich uciekinierów. W latach 72–73 oblegana była przez Rzymian jako ostatni ośrodek żydowskiego oporu. Wobec niemożności dalszego oporu zebrani w twierdzy Żydzi (ok. 1 tys. osób) popełnili zbiorowe samobójstwo, uprzednio niszcząc i paląc zabudowania oraz zapasy żywności. następnie w Masadzie stacjonował krótko rzymski garnizon, w okresie bizantyjskim w V–VI w. osiedlili się tu mnisi. W XIX w. opuszczonymi ruinami zainteresowali się brytyjscy archeolodzy. W wyniku prac archeologicznych (1955–1956, 1963–1965) pozostałości twierdzy stały się jednym z najatrakcyjniejszych obiektów turystycznych Izraela. Masada jest symbolem poświęcenia i bohaterstwa narodu żydowskiego, miejscem składania przysięgi wojskowej przez żołnierzy izraelskich.

© Treść hasła pochodzi z serwisów wiedzowych PWN; zobacz sam: Encyklopedia PWN, Słowniki języka polskiego i Słowniki obcojęzyczne.