Jurydyka – w Polsce XV–XVIII w. teren na obszarze miasta lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie wyłączony spod jurysdykcji władz miejskich. Pojedyncze nieruchomości, całe dzielnice, przedmieścia, a nawet odrębne miasteczka należące do szlachty, magnatów lub duchowieństwa. Zaczęły powstawać w XV w. w wyniku nabywania przez te grupy społeczne nieruchomości na terenie miast królewskich, rozwinęły się po zniesieniu w 1550 r. ograniczeń dla szlachty na kupowanie gruntów i domów w miastach. Stanowiąc gospodarcze zaplecze miejskich rezydencji magnackich, powstawały głównie w miastach o dużym znaczeniu administracyjnym, sądowym lub gospodarczym.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.